Merkez Bankası'nı anlamak...

Bu aralar Merkez Bankasının politikaları piyasada çok konuşuluyor. Faize ne oluyor? Enflasyon mu hedefliyor? Neden döviz satıyor? Merkez Bankası’nın anlaşılamadığıyla ilgili şikayetlerin sonu gelmiyor. Aslında Merkez Bankası’nı anlamadığını söyleyen kesim ufak bir azınlık. Neden ufak bir azınlık diyorum, çünkü sokaktaki vatandaşa son bir sene içerisinde faize ne oldu diye sorsanız alacağınız cevap belli. Yılbaşında iyiydi fakat Mayıs ayında artmaya başladı, Temmuz’da birden fırladı diyeceklerdir. Konut kredisi %10’dan 12-13’lere çıktı, ihtiyaç kredisi 12’den 17’ye çıktı diyeceklerdir. Kasım ayında her ikisi birden %2 daha arttı diyeceklerdir. Bu değişiklik karşılık oranlarıyla mı sağlanmış, faiz koridoruyla mı sağlanmış, orası aslına bakarsanız sonucu değiştirmiyor. Para politikası dediğimiz Merkez Bankası’nın hergün alıp verdiğimiz paranın miktarını değiştirmesidir. Eğer gevşek para politikası uyguluyorsa fazla para var demektir ve bir şey eğer çoksa değeri düşeceği için bankadan kredi alırken az faiz öderiz. Yok eğer sıkı para politikası uyguluyorsa piyasada az para vardır, kıymetlidir, borç istiyorsak çok faiz ödememiz gerekir. Demekki bu sene içerisinde Merkez Bankası para politikasında sıkılaştırma yapmıştır. Temmuz’da tüketici tarafından hissedilen birinci artış Mayıs’ta son halini alan karşılık oranlarının artırılması uygulamasının iki ay sonraki yansımasıdır. Karşılık oranlarını artırarak Merkez Bankası Bankaların elindeki paranın daha fazlasını kendi bünyesinde tutmuş ve piyasadaki para miktarını azaltmıştır. Tüketici kredilerindeki faiz artışının diğer kredilerden fazla olmasının nedeni ise Haziran ayında BDDK tarafından tüketici kredilerinde bankalara getirilen ek maliyettir. Kasım ayında hissettiğimiz ikinci artış ise Merkez Bankası’nın uygulamaya başladığı faiz koridoru uygulamasının yansımasıdır. Faiz koridoru Merkez Bankasının uyguladığı iki farklı faiz arasındaki farka verilen addır. Hangi iki